Books like De Profundis

”Now it seems to me that love of some kind is the only possible explanation of the extraordinary amount of suffering that there is in the world. I cannot conceive of any other explanation. I am convinced that there is no other, and that if the world has indeed, as I have said, been built of sorrow, it has been built by the hands of love, because in no other way could the soul of man, for whom the world was made, reach the full stature of its perfection. Pleasure for the beautiful body, but pain for the beautiful soul."Το «De profundis» γράφτηκε στη φυλακή, σε διάρκεια τριών μηνών το 1897. Είναι μια περίεργη εξομολόγηση. Ένα ξεχωριστό έγγραφο. Μια θρησκευτική μαρτυρία. Μια φιλοσοφική διατριβή. Μια κραυγή απελπισίας και θάρρους. Το οξύμωρο στην επιστολή αυτή αποτελεί το γεγονός πως απευθύνεται αυστηρώς προσωπικά σε κάποιον αποδέκτη ενώ παράλληλα είναι ένα εξαιρετικό λογοτεχνικό έργο για δημόσια προβολή. Στην ουσία είναι μια «εκ βαθέων» ψυχής εξομολόγηση του Όσκαρ Ουάιλντ. Το κύκνειο άσμα ενός τεράστιου πνευματικού δημιουργού με μια αφοριστικά καταραμένη κραυγή πάθους και εσωτερικής ποιότητας του Ουάιλντ προς τον ίδιο του τον εαυτό. Το θέμα του είναι μια τραγωδία πάθους. Μια εκφραστική δυνατότητα ενός απίστευτα ρομαντικού και ερωτευμένου με τη ζωή και τα πάθη ανθρώπου που αισθάνεται γράφοντας το, ότι μιλάει απο τα βάθη της τελικής του ήττας. Διαβάζοντας το αισθάνεσαι το σπαραγμό και την πτώση μιας τόσο ευαίσθητης και ευφυέστατης καλλιτεχνικής φύσης. Συμπονάς θαυμάζοντας παράλληλα την απόλυτη καταστροφή μιας υπεροχής προσωπικότητας, που άλλαξε τη φιλοσοφία και την ποιότητα της τέχνης.Έναν μοναχικό γίγαντα της αγάπης και της μετάνοιας που ακολουθώντας την καρδιά του, τον απεγνωσμένο έρωτα, τον βίαια εθιστικό δρόμο της απολαυστικής ηδονής, κατέληξε να μη γνωρίζει πλέον αν τον ζηλεύουν ή αν τον λυπούνται. Αν τον συμπονούν με θλιβερή κατανόηση ή τον χλευάζουν με ρηχή ευχαρίστηση. Ταπεινώθηκε, θυσιάστηκε, έχασε τα όσα πλουσιοπάροχα του είχε χαρίσει η ζωή απλόχερα -απο κοινωνική θέση, οικογενειακή ευτυχία, οικονομική ευμάρεια, πνευματική καλλιέργεια, εως καλλιτεχνική ανύψωση στο θρόνο της τέχνης. Και παραδόθηκε στην τιμωρία άνευ όρων. Αποδέχτηκε τον δημόσιο εξευτελισμό. Τον χλευασμό των εχθρών του. Την προδοσία των φίλων του. Το χαμό αγαπημένων του προσώπων και προσωπικές απώλειες ανυπολόγιστης αξίας. Συνηθισμένος να μιλάει με αβίαστη ανωτερότητα, φαίνεται να προκαλεί την τραγωδία της μοίρας και τη γεμίζει με μια σύγχρονη φάρσα που πηγάζει απο το κοινωνικό καθεστώς. Όταν γράφει ειναι σαν να μιλάει με νότες, σαν να συνθέτει τη μουσική που ταιριαζει ακριβώς στην ανομία και την κατάντια της ζωής του. Είναι ένας άρχοντας υψηλής πολιτιστικής κληρονομιάς και διαχρονικής αξίας. Ο διασυρμός, η βιαιότητα, τα αισχρά και φθηνά κουτσομπολιά, η στέρηση πνευματικής εμπειρίας και το ρηχό αίσθημα, όσο κι αν αρμόζουν στην κατάσταση που αναγκάστηκε να ζει, δε του ταιριάζουν, είναι ψεύτικα, σαν το χρυσάφι του Μήδα. Προσπαθεί μέσα απο την εξομολόγηση του να εκλογικεύσει τα δεινά του. Για να αντέξει. Βιώνει κατάψυχα και κατάσαρκα τη θλίψη. Πιστεύει πως πίσω απο κάθε πόνο, κάθε θλίψη, υπάρχει μια ψυχή που αξίζει να αγαπιέται, που στέκεται σε συμβολική θέση με το ίδιο το μυστικό της ύπαρξης. Αναγάγει τη μοίρα του σε κοινή και πανανθρώπινη. Δεν υπάρχει κανείς, διατείνεται, που να είναι τόσο άθλιος όσο ο ίδιος, να ζει σε παρόμοια αθλιότητα με τη δική του και να μην «πάσχει» για το μυστικό της ζωής. Πιστεύει στην πνευματική μορφή του αγνωστικισμού και του προσδίδει μια τελετουργική γλώσσα και μια κοσμική αξίωση, όπως αξίζει σε κάθε θρησκεία. Είναι βαθιά ατομιστής, όπως ήταν κατά την άποψη του και ο ίδιος ο Χριστός. Ισχυρίζεται πως η φυλάκιση του τον αποδέσμευσε απο κάθε υλική αναγκαιότητα και ενίσχυσε την αυτοπεποίθηση του. Η απόλυτη ιδέα που κάνει την αυτοκαταστροφή του ενα όνειρο επανεκκίνησης είναι η λογική της τέχνης. Η τέχνη, που κάνει το φανταστικό πραγματική ύπαρξη και ενώνει την ύλη με το πνεύμα. Ιδανικός επαγγελματίας της ανώτατης τέχνης σύμφωνα με τον Ουάιλντ είναι ο Χριστός.Ο Χριστός που έκανε τα πάντα για να καταλάβουν οι άνθρωποι πως το βασίλειο των ουρανών ειναι η ίδια η ψυχή τους. Δίδαξε πως η αγάπη ειναι ομορφότερη απο το μίσος και η μετάνοια ο μοναδικός τρόπος για να αλλάξει κανείς το παρελθόν. Αγάπησε τους αμαρτωλούς περισσότερο απο τους ευσεβείς και τα σκοτάδια τους. Η τελική αποτίμηση του συγγραφέα είναι η αποφασιστικότητα και η θέληση να μεταμορφώσει την ψεύτικη αξία του υλικού σε αισθητικό θησαυρό. Μέσα απο τη διαρκή αξία της τέχνης η χάρη της πίστης είναι μια διαρκής υπενθύμιση και μια προτροπή για να ξεφύγει απο το βάθος της δυστυχίας του μέσω της δημιουργίας. Το De profundis δεν είναι μια δήλωση εξομολόγησης ή μετανοίας. Αποτελεί ίσως μια εύθραυστη πρώτη ύλη που θα μπορούσε να δημιουργήσει τη βάση στήριξης ενάντια στην καταβαράθρωση της ανθρώπινης ζωής. Καλή ανάγνωση. Πολλούς ασπασμούς!!!